W ostatnich latach mikrobiom jelitowy stał się głównym tematem wielu badań naukowych. Wykazano bowiem, że tryliony mikroogrnizmów zasiedlających ludzkie ciało wywierają ogromny wpływ na układ odpornościowy człowieka. Postępujaca dysbioza jelitowa, będaca skutkiem modyfikacji dietetycznych czy stylu życia to potencjalny immunomodulator mogący przyczyniać się do indukacji chorób takich jak cukrzyca, choroba Leśniewskiego-Crohna czy stwardnienie rozsiane, ale również odgrywać znaczącą rolę w zaburzeniach psychosomatycznych. W trychologii wiele zaburzeń związanych z cyklem wzrostu włosa opiera się na autoimmunologii, jak na przykład łysienie plackowate.
Pierwsze doniesienia naukowe ukazujące wpływ mikrobioty jelit na wzrost włosów w łysieniu plackowatym przedstawiają dwa przypadki kliniczne mężczyzn w wieku 38 i 20 lat, u których potwierdzono zakażenie drobnoustrojem chorobotwórczym Clostridium difficile objawiające się zapaleniem jelita grubego. U pacjentów tych, po uprzedniej antybiotykoterapii zastosowano przeszczep mikrobioty kałowej, który okazał się najskuteczniejszą metodą leczenia zakażenia bakteryjnego. Dodatkowo u pacjentów tych, kilka tygodni później zaobserwowano stały i nieodwracalny wzrost nowych włosów w miejscach łysienia zarówno na głowie jak i ciele. Pacjent 38-letni ze względu na wcześniejszą oporność w leczeniu sterydami uzyskał efekt intensyfikacji wzrostu włosa bez dodatkowego wzmocnienia efektu terapią miejscową, zaś pacjent 20-letni leczony wcześniej doogniskowo zastrzykami z kortykosterydami, sterydami miejscowymi i laseroterapią bez większych rezultatów po zabiegu przeszczepu mikrobioty kałowej uzyskał wzrost nowych włosów równocześnie z dwukrotnym podaniem miejscowo w skórę głowy zastrzyku sterydowego, przy czym wzrost nowych włosów odnotowany był na całym ciele, co pokazuję, że kluczową rolę w odroście włosów odegrała nie terapia sterydow wpisująca się dość powszechnie w schemat leczenia łysienia plackowatego a zdrowa równowaga wsród mikroorganizmów zasiedlających przewód pokarmowy.
Powyższe badanie analizuje wpływ mikrobioty jelit dorosłych pacjentów obciążonych chorobami autoimmunologicznymi na odrost włosów w łysieniu plackowatym. W bazie artykułów naukowych ukazuje się materiał poruszający ten sam temat w odniesieniu do dzieci. Badanie przeprowadzono w 2021 roku i wykazano, że w mikrobiocie jelitowej dzieci w aktywnym przebiegu apoplecia areata w porównaniu z rodzeństwem nieobciążonych chorobą bytuje zmniejszona liczebność gatunku Ruminococcus bicirculans co również potwierdza tezę wpływu poszczególnych szczepów bakteryjnych na aktywację zmian chorobowych skóry głowy i włosów. Obniżona liczebność gatunku R. bicirculans rzutuje na zwiększone ryzyko ujawnienia się innych chorób o podłożu autoimmunologicznym u gospodarza. W artykule tym mowa jest także o bakterich z grupy Parabacteroides distasonis i Clostridiales vadin BB60, które u osób dorosłych z łysieniem plackowatym mogą służyć do prognozowania stanu choroby aż z 80% dokładnością. Ponad to badanie wykazało istotny wpływ diety u dzieci w kształtowaniu się mikroflory jelit i ujawnieniem się pierwszych objawów choroby u genetycznie obciążonych 4-6 latków w okresie przejścia ich zróżnicowanej i wrażliwej mikrobioty jelitowej w ustabilizowaną mikrobiotę osoby dorosłej, co ukazuje silną interakcje szczepów bakteryjnych z gospodarzem obciążonym łysieniem plackowatym.
Dobrze rokujące okazały się najnowsze badania naukowe z 2021 roku, które promują nowe schematy indukacji wzrostu włosa z zastosowaniem konkretnego szczepu baterii Lactobacillus paracasei HY7015. Dotychczas uzyskano pozytywne wyniki stymulacji proliferacji komórek brodawek mieszków włosowych przez wyżej wskazany szczep bakterii w badaniach in vitro oraz wzrost włosów i dojrzewanie mieszków włosów u myszy w terapii doustnej Lactobacillus paracasei HY7015. Badania te rzutują nowe nadzieję na wprowadzenie terapii probiotycznych w leczenie łysień różnego pochodzenia.
Pandemia covid-19 stała się tematem wielu badań naukowych, w tym również tematem zmian w mikrobicie jelitowej wywołanej zakażeniem wirusem Sars-Cov-2. Jednym z najczęstszych powikłań po zachorowaniu jest wypadanie włosów o różnym nasileniu, z czym obecnie często spotykamy się w gabinetach trychologicznych. Obszerne badanie naukowe z 2022 roku prezentuje bardzo szczegółowo zmiany w mikrobiocie jelitowej u pacjentów po przebytej infekcji oraz dysproporcje między poszczególnymi szczepami rzutujące na przebieg choroby i nasilenie powikłań. Badanie to wykazało, iż gatunki odpowiedzialne za produkcję maślanu sodu, mianowicie Roseburiainulinivorans i Faecalibacterium prausnitzii były uszczuplone u pacjentów z utratą włosów po sześciu miesiącach od przechorowania. Wiadomo również, że maślan sodu w dużym stopniu wspomaga pracę mózgu a produkujące go szczepy bakteryjne chronią gospodarza przed negatywnymi skutkami stresu, w tym także wypadaniem włosów. Badanie to daje Nam wskazówkę, jak istotne było by wprowadzenie suplementacji maślanem sodu u pacjentów z pokowidowym wypadaniem oraz tych, u których stres odgrywa kluczową rolę w utracie włosów.
W najnowszych badaniach naukowych, w tym tych przytoczonych powyżej wykazano jak ważną rolę odgrywa stan mikrobioty jelitowej w problemie wypadania włosów i łysień. Mimo, że na tą chwilę nie znajdujemy w nich zasadniczych informacji na temat konkretnych preparatów probiotychnych wpisujących się w schemat leczenia poszczególnych chorób z dziedziny trychologii to powinno ukierunkować to Nas, Trychologów jak ważną rolę odgrywa uświadamianie pacjentów w kwestii dbałości o mikroflorę jelitową poprzez zdrowy styl życia, urozmaiconą dietę, redukcję stresorów czy regulację rytmów dobowych oraz zalecanie celowanej suplementacji wpływającej na odbudowę mikrobioty jelitowej naszych pacjentów.
Bibliografia:
